Jak interpretować wyniki ankiet telefonicznych w procesie podejmowania decyzji biznesowych?
Badania ankietowe uznaje się nie tylko za skuteczną metodę weryfikacji decyzji biznesowych, ale również podstawę ich podejmowania. Dzięki nim organizacja może uzyskać informacje o funkcjonowaniu swojej firmy, postawach konsumentów czy ogólniej sytuacji panującej na rynku. Badań ankietowych nie prowadzi się w sposób dowolny – aby mogły stać się źródłem wiarygodnej wiedzy w ramach procesu Businness Inteligence, powinny zostać odpowiednio przygotowane i przeanalizowane. Ewentualne błędy, powstałe zarówno na etapie projektowania badania, jak i interpretacji wyników, okazują się często przyczyną nietrafnych decyzji, dlatego tak ważne jest, żeby te etapy były odpowiednio przygotowane. W dzisiejszym wpisie zajmujemy się zagadnieniem interpretacji wyników badań ankietowych o charakterze ilościowym. Wskazujemy, co zrobić, aby ankiety telefoniczne wspomogły proces decyzyjny przedsiębiorcy. Zapraszamy do lektury!
Czym są badania korelacyjne?
Mówiąc o ankietach telefonicznych, mamy na myśli ilościowe badania korelacyjne. Celem badań tego rodzaju jest wykazanie, że pewne zmienne są ze sobą powiązane (współwystępują ze sobą), przy założeniu, że badacz w żaden sposób nimi nie manipuluje. Możemy np. starać się wykazać, że im starsza jest dana osoba, tym częściej wybiera dany produkt – na obydwa zjawiska (wiek osób badanych i częstość wyboru) badacz nie ma wpływu.
Opracowanie ankiet telefonicznych
Zanim przejdziemy do kwestii związanych z interpretacją, zwróćmy uwagę na to, co powinno ją poprzedzać. Chodzi oczywiście o zadbanie o właściwe opracowanie badania. Pamiętajmy, że jego poprawne wykonanie stanowi w zasadzie warunek użyteczności działań interpretacyjnych. Ujmując rzecz prosto, jeśli badanie zostanie źle zaprojektowane, nawet najlepsza interpretacja nie sprawi, że ankieta będzie dla firmy przydatna. Przygotowując ankiety telefoniczne, należy w szczególności:
- dobrać odpowiednią grupę badawczą,
- sformułować hipotezę badawczą,
- opracować strukturę pytań,
- wybrać skalę pomiarową (np. nominalną czy ilorazową).
Decyzje podjęte w związku z wymienionymi zadaniami mają wpływ na wyniki ankiet. Przykładowo, dane uzyskane przy użyciu skali nominalnej będą różnić się od danych uzyskanych za pomocą skali ilorazowej.
Ankiety a wspomaganie procesów decyzyjnych w firmie – interpretacja
Poniżej przyjrzymy się kilku zagadnieniom związanym z procesem interpretacji ankiet telefonicznych. Ich katalog nie jest oczywiście zamknięty. Przedstawione zagadnienia są uniwersalne w takim sensie, że można je wykorzystać w trakcie interpretacji większości badań ilościowych. Chodzi w szczególności o:
- różnicę między związkiem przyczynowym a współwystępowaniem,
- rozkład zmiennych,
- określenie siły korelacji.
Interpretacja wyników badań ilościowych – czy występuje związek przyczynowo-skutkowy?
Interpretując badania ilościowe, należy mieć na uwadze, że na ogół obserwowane zjawiska jedynie ze sobą współwystępują, nie są natomiast połączone stosunkiem przyczynowo-skutkowym. Ze współwystępowaniem będziemy mieć do czynienia w przypadku badań korelacyjnych. Jeśli w badaniu okaże się, że osoby w pewnym wieku podejmują określone decyzje zakupowe, nie znaczy to jeszcze, że dany wiek stanowi przyczynę tych decyzji – zajściu jednego zjawiska jedynie towarzyszy zajście drugiego. Inaczej rzecz ma się w przypadku badań eksperymentalnych. Charakterystyczne dla nich jest manipulowanie zmiennymi przez badacza. Co prawda nie mamy wpływu na wiek badanych, możemy jednak oddziaływać np. na częstość rabatów udzielanych klientom. Badając wpływ stosowanych rabatów na decyzje zakupowe, prowadzimy badania eksperymentalne, tzn. określamy, czy między zjawiskami zachodzi związek przyczynowo-skutkowy.
Czy nasze wyniki odpowiadają rozkładowi normalnemu?
O występowaniu rozkładu normalnego mówimy wówczas, gdy w naszej próbie większość wyników jest bliska średniej, a im dany wynik bardziej od niej odbiega, tym jest rzadszy. Występowanie wielu „anomalii” to dla interpretatora sygnał, że próba ma nietypowy charakter – być może została dobrana w niewłaściwy sposób. Co ważne, jeśli dane nie odpowiadają rozkładowi normalnemu, interpretator nie będzie mógł skorzystać z wielu powszechnie używanych testów statystycznych.
Weźmy pod uwagę siłę korelacji
Aby wykorzystać ankiety jako skuteczny środek wspomagania procesów decyzyjnych, powinniśmy odpowiedzieć na pytanie, jak silny jest związek między obserwowanymi zjawiskami. Przykładowo, posługując się klasyfikacją przygotowaną przez J.Guilford’a, możemy wyróżnić korelację:
- nikłą (r < 0,1),
- słabą (r < 0,3),
- przeciętną (r < 0,5),
- wysoką (r < 0,7),
- bardzo wysoką (r < 0,9),
- pełną (r=1),
gdzie r oznacza siłę korelacji.
Im silniejsza korelacja, tym częściej dane zjawisko współwystępuje z innym zjawiskiem. Należy w tym kontekście pamiętać, że w celu uzyskania wiarygodnych danych o stopniu zależności zjawisk warto powtórzyć badanie, korzystając z innej próby badawczej.
Oferta: Infolinia telefoniczna dla firmy
Interpretacja wyników badań ankietowych – o czym pamiętać?
Stosując systemy wspomagania decyzji biznesowych, można posłużyć się ankietami telefonicznymi w celu identyfikacji optymalnych dla organizacji rozwiązań. Ankiety okażą się przydatne pod warunkiem, że zostaną w odpowiedni sposób opracowane, a przy ich interpretacji nie zostaną popełnione błędy. Proces projektowania ankiet telefonicznych powinien obejmować takie etapy, jak wybór próby badawczej i skali pomiarowej czy sformułowanie hipotezy. W trakcie interpretacji należy z kolei wziąć pod uwagę takie zagadnienia, jak różnica między związkiem przyczynowo-skutkowym a współwystępowaniem, rozkład zmiennych i określenie siły korelacji między badanymi zjawiskami.
